صنایعدستی به مجموعهای از "هنر– صنعت" ها گفته میشود که به طور کلی با استفاده از مواد اولیه در دسترس و بومی و انجام قسمتی از مراحل اساسی ساخت آن به کمک دست و ابزار ساده موجب به وجود آمدن محصولاتی میشود که در هر واحد آن خلاقیت فکری و ذوق هنری صنعتگر سازنده به نحوی نمایان شده و همین عامل وجه تمایز اصلی این گونه محصولات از وسایل مشابه ماشینی و کارخانهای است.
صنایعدستی هم میتواند حالت کارگاهی و هم حالت خانگی داشته باشند، مانند صنایع کوچک که قابلیت استقرار در شهر و روستا را دارد، بدون نیاز به ابزار سنگین و پیشرفته، بیشتر به تخصصهای بومی و سنتی بستگی دارد و قسمت بسیار زیاد مواد اولیه آن در مناطق حاشیه محل ساخت، قابل تهیه است.
ویژگیهای صنایعدستی:
سازمان WIPO (سازمان جهانی مالکیت معنوی) ویژگیهای عمومی صنایعدستی را این چنین بیان میکند:
- استفاده از ابزار ساده و دم دست در ساخت و تولید آنها
- نیاز نداشتن به دانش فنی سخت و پیچیده نسبت به سایر صنایع
- عدم تشابه محصولات تولیدی با یکدیگر و منحصربهفرد بودن آنها
- نشاندهندهی فرهنگ، اعتقاد، آدابورسوم و باورهای منطقه
- امکان تهیه قسمت بسیار زیادی از مواد اولیه از داخل کشور و منطقه تولید
- امکان فروش و عرضه به بازارهای جهانی بهعنوان یک محصول کاملاً فرهنگی-هنری
- کمک به توسعهی صنعت گردشگری منطقه و انتشار ارزشهای فرهنگی
- امکان سرمایهگذاری اندک با کاربری بسیار زیاد
- بالا بودن ارزشافزودهی تولید و ساخت
- قابلیت جنبههای کاربردی-تزییئی محصول
- امکان سهولت در جابهجایی مراکز تولید و توسعهی آنها
- سهولت در انتقال تجربیات و دانش فنی تولید
- عدم نیاز به مجوزهای پیچیده جهت تولید و عرضه محصولات
- فرآیند تولید به محیط زیست و طبیعت آسیب نزند
صنعت توریسم مازندران سالانه حدود ۴۰ میلیون گردشگر ورودی دارد، گردشگرانی که اگر چه حضورشان برای بیشتر بخش ها از جمله هتلداری، بوم گردی و غیره درآمدزایی برای استان به همراه دارد ،اما به نظر می رسد بخش صنایع دستی در این ماراتن اقتصادی استان تاحدودی غریب و مهجور مانده است.
این در حالی است که مازندران از نظر فعال بودن رشته های صنایع دستی در کشور ممتاز است و از حدود ۲۰۰ رشته صنایع دستی مصوب معاونت صنایع دستی کشور بیشتر از ۸۰ رشته در این استان تولید می شود.
تعداد ۳۵ رشته صنایع دستی این استان تاکنون موفق به کسب مهر اصالت سازمان بین المللی آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد (یونسکو ) شده اند و برخی رشته های مهم نیز در فهرست دریافت این مهر قرار دارند.
البته از یک لحاظ به دلیل سنتی بودن گردشگری در مازندران و نگاه مسافران به استان همانند یک تفریحگاه باعث شده صنایع دستی نقشی در جذب گردشگر نداشته باشد و عمدتا در خارج از گود بماند.
معاون صناسع دستی مازندران با تاکید بر اینکه باید صنایع دستی به گردشگری استان تزریق شود، ادامه داد: هنوز نتوانسته ایم از ظرفیت عظیم گردشگری برای توسعه اقتصاد و تقویت صنایع دستی بهره ببریم.
ایزدی همچنین افزود: همیشه گردشگری مازندران فقط در تفریح و سرگرمی تعریف شده و هیچوقت صنایع دستی دلیلی برای سفر نبوده است.